Çakal FED

Dış ticarette politikasında kota ve tarif gibi uygulamaların uluslar arası kuruluşlar tarafından engellendiğinden beri, kur politikası olarak ulusal paranın değerini düşürmek geliyor (kur savaşlarının neden ve nasılını burada anlattım). Bir ülkenin parası aşırı değersiz hale gelince haklı olarak diğer ülkeler kızmaya başlıyor, çünkü parasının değeri piyasa düzeyinde olan ülkeler için bu durum haksızlık olarak görülüyor. Biliyorsunuz ki son G20 zirvesinde de bu politikayı terk etme kararı alındı. Fakat biz ne kadar G20 böyle bir karar alsa bile bu karar politikanın uygulanmasında yeteri kadar engel olmayacaktır, bunun için dünyanın süper gücünün farklı bir atak yapması gerekir.

Bahsettiğim politika gelişmekte olan piyasa ekonomileri (emerging markets) tarafından uygulanmaktadır. Dünyanın süper güçleri yani parası en çok kullanılan ülkeleri yani Amerika, Avrupa Ülkeleri, bu politikaya karşılık vermesi gerekmektedir kendi açılarından bakılınca. Bu karşılık Amerika'dan geldi. Amerikan Merkez Bankası FED Krizi bahane ederek genişletici politika yapıyorum ekonomiyi canlandıracağım diyerek piyasaya yüksek oranda dolar sürüyor. Sürülen paralar talebi arttıracak, artan talep yatırımı ve ekonomi canlanacak deniyor. Ancak durum bu değildir, çünkü ekonomi durumu genişletici politika uygulamalarını önerildiği 1930 dönemlerdeki gibi değildir. Günümüzde sermaye hareketliliği çok yüksek düzeydedir. Amerika'da basılan para Amerika'da kalmamakta gelişmekte olan piyasa ekonomilerine gitmektedir, çünkü o ülkelerde faiz oranı ve sermayenin getirisi daha yüksek. Piyasaya sürülen para doların değerini düşürüyor, böylece Amerikan ürünlerini fiyatı göreli olarak düşerek Amerikan ithalatı artıyor ve gelişmekte olan ülkelere giden sermaye ise o ülkelerin ithalatını finanse ederek cari açıklarını arttırarak piyasalarının daha riskli hale gelmesini sağlıyor. Yani FED bir çakallık yaparak kendi silahı ile gelişmekte olan ülkeleri vurmaya çalışıyor. Bu duruma karşılık olarak gelişmekte olan ülkeler sermaye akışını azaltmak için önlemler alacağını söylüyor.

FED'in bu politikasının başka sonuçları da var o da enflasyon. Para arzı demek enflasyon demektir, kısa dönemde üretim artamadığından dolayı fazla para fiyatları yükseltmektedir. Gelişmekte olan ülkelere giden yüksek sermaye bu ülkelerin enflasyonunun artması sebep olması beklenmekte ve dolayısıyla bu ülkelerden mal alan Amerika'nın da enflasyonunu artması kaçınılmazdır. Yani ekonomiler bir birine o kadar bağlı ki bir ülke ekonomisini zayıflatayım demek yakın zamanda kendi ekonomini de olumsuz etkileyecektir.

Sonuç olarak FED'in bu politikası bence bir gözdağı vermek anlamına geliyor, yani bize diyor ki eğer kurumacı politikası yaparsan bende yaparım ekonomini bozarım, eğer düşeceksek beraber düşeriz.

Bana kalırsa gelişmekte olan ülkeler bu duruma fazla dayanamayacak ve yakında paralarını piyasa koşullarına bırakarak dış ticaret politikası olarak başka araçlar deneyeceklerdir, ama tabi öyle hemen pes etmek yok biraz direneceğiz.